W niedzielę 15 sierpnia o godz. 11 bp Jan Piotrowski poświęci odrestaurowane po generalnym remoncie organy, na których o godz. 19 odbędzie się pierwszy po długiej przerwie koncert, w wykonaniu m.in. Pawła Wróbla.

Jak informuje ks. Adam Kędzierski, proboszcz parafii katedralnej, główne uroczystości zakończenia jubileuszu zostały zaplanowane na sobotę 2 października, pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego i z udziałem zaproszonych biskupów.

Warto także uczcić jubileusz korzystając z możliwości zwiedzania bazyliki pod kierunkiem przewodników z Muzeum Diecezjalnego. Aby się umówić, trzeba zjawić się tam osobiście lub uzgodnić termin telefonicznie (tel. 41 344 5820). Szczegóły oprowadzania są ustalane indywidulanie z zainteresowanymi.

„Będzie można poznać tajemnice oraz ciekawostki związane z bazyliką, odwiedzić skarbiec, w którym przechowywane są m.in. cenne wyroby złotnicze, relikwiarze oraz pergaminowe rękopisy średniowieczne. Zachęcamy również do zwiedzania krypty, w której spoczywają wszyscy biskupi kieleccy” – w taki sposób na stronie internetowej diecezji zachęcają pomysłodawcy zwiedzania.

Według Jana Długosza, kościół na wzgórzu Gedeona ufundował w 1171 r. biskup krakowski Gedko, a poświęcił być może kolejny z biskupów, bł. Wincenty Kadłubek prawdopodobnie w 1213 r.

Kościół ulegał wielu przeobrażeniom. Katedra kielecka pozostaje dziełem anonimowym – nieznane są nazwiska projektanta ani XVII- ani XVIII-wiecznej części. Obecnie ma status Pomnika historii.

Wewnątrz świątyni warto zwrócić uwagę szczególnie na dwa obrazy: Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny malowany w Rzymie w 1730 r. przez Szymona Czechowicza – znajduje się w ołtarzu głównym oraz w nawie bocznej, odbierający cześć słynący łaskami obraz Matki Bożej Łaskawej Kieleckiej, koronowany przez Jana Pawła II.

W 1971 r. podniesiono katedrę kielecką do godności bazyliki mniejszej, a w 1982 r. uznano ją za ogólnodiecezjalne sanktuarium maryjne.

Ciekawostką dla odwiedzających bazylikę z przewodnikiem może być możliwość zejścia do krypt biskupich, gdzie spoczywa siedmiu hierarchów. Jako pierwszy w podziemiach katedry pochowany został bp Wojciech de Boża Wola Górski – pierwszy z szeregu ordynariuszy nowo utworzonej diecezji kieleckiej, zmarły w 1818 r. Jako ostatni spoczął w krypcie bp Kazimierz Ryczan (zm. 2017 r.).

Z kolei w skarbcu katedralnym zgromadzone zostały cenne dzieła sztuki sakralnej – rękopisy z XIV-XVI wieku, starodruki, naczynia i szaty liturgiczne oraz m.in. Antyfonarz Kielecki z 1372 r. – zdobiony rękopis liczy 299 pergaminowych kart. W Antyfonarzu znajduje się najstarszy znany w Polsce zapis hymnu Gaude Mater Polonia, którego twórcą jest pierwszy znany z imienia polski kompozytor – Wincenty z Kielc.