Kopernik w marmurze, w centrum Rzymu
Rzeźba została wykonana w 1873 roku z marmuru kararyjskiego przez jednego z najważniejszych polskich rzeźbiarzy epoki – Tomasza Oskara Sosnowskiego. Figura Kopernika spoglądającego ku niebu z astrolabium w dłoni to nie tylko dzieło sztuki, ale manifestacja polskiej dumy i naukowego dorobku. Umiejscowiona w jednym z rzymskich klasztorów, nieopodal Schodów Hiszpańskich, pozostaje skarbem znanym głównie wtajemniczonym.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Odkrycie na nowo
W 2023 roku, w Roku Mikołaja Kopernika, rzeźba została poddana pierwszej kompleksowej konserwacji w swojej historii. Prace objęły m.in. czyszczenie, wzmocnienie struktury i rekonstrukcję uszkodzonych detali, w tym prawej ręki astronoma oraz astrolabium.
„Najważniejsze było oczyszczenie pomnika, który od ponad 150 lat nie był odświeżany” - powiedział mediom watykańskim Piotr Ługowski, Szef Programu Ochrona Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą w Instytucie Polonika.
Choć konserwacja nie była spektakularna, pozwoliła przywrócić blask dziełu, które przez dekady pozostawało nieco zapomniane.
Hołd złożony pamięci
Reklama
Pomnik powstał przy okazji 400. rocznicy urodzin Kopernika i od początku miał silny wydźwięk patriotyczny. Sosnowski, który przez większość życia mieszkał we Włoszech, tworzył swoje rzeźby z myślą o utrwaleniu polskiej kultury i historii za granicą. Dziś, niemal 150 lat później, ten skromny, lecz piękny pomnik jest żywym świadectwem tej misji. „To pierwsza poważna konserwacja figury. Ważnym elementem prac była również częściowa rekonstrukcja prawej ręki astronoma” – zauważa Ługowski.
Polskie dziedzictwo w Wiecznym Mieście
Choć postać Kopernika jest dziś znana na całym świecie, niewielu turystów spodziewa się znaleźć jego pomnik w Rzymie. To właśnie takie miejsca przypominają, że polska kultura i nauka mają swoje stałe miejsce również poza granicami kraju.
„Konserwacja pomnika Kopernika była pierwszą pracą konserwatorską zrealizowaną na rzecz zbiorów sztuki zakonu Zmartwychwstańców w Rzymie. Instytut Polonika w ramach swoich programów strategicznych objął te zbiory projektem badawczym i opieką konserwatorską, gdyż stanowią wyjątkowe miejsce na mapie polskiego dziedzictwa kulturowego w Wiecznym Mieście” – dodaje Piotr Ługowski.
Dzięki wsparciu Poloniki nie tylko uratowano dzieło, ale także przywrócono mu należną uwagę. Dla Polaków odwiedzających Wieczne Miasto to wzruszające przypomnienie, że wielcy rodacy są obecni także tutaj – wśród dzieł Berniniego, Caravaggia i Michała Anioła.
