Pamiętał o tym ks. Piotr Arbaszewski, proboszcz miejscowej parafii Najświętszego Zbawiciela, i parafianie, którzy po nabożeństwie duchowej pielgrzymki udali się na cmentarz.

Odważny ochotnik

Tam, przy grobie obrońcy ojczyzny, modlili się, odśpiewali hymn państwowy i Boże, coś Polskę. Zapłonął ogień pamięci, symbol modlitewnej wspólnoty z Panem Bogiem. Ksiądz proboszcz poinformował, że mogiła ułana, ozdobiona rzeźbą anioła umieszczonego na postumencie, jest już w rejestrze Instytutu Pamięci Narodowej, a nagrobek będzie odrestaurowany. Po zakończeniu prac planowana jest patriotyczna uroczystość z udziałem m.in. kawalerzystów. Pamięć o bohaterze wśród lokalnej społeczności przetrwała dzięki relacjom ustnym, a także nagrobkowi wzniesionemu przez matkę zmarłego Bronisławę z Radłowskich. Z inskrypcji wyrytej na postumencie z piaskowca dowiadujemy się, że Michał Demidecki-Demidowicz – ochotnik ułan 1. Pułku Szwoleżerów zginął w obronie ojczyzny pod Zembrowem 7 sierpnia 1920 r., przeżywszy 17 lat.

Michał Demidecki-Demidowicz –ochotnik ułan zginął w obronie ojczyzny pod Zembrowem 7 sierpnia 1920 r., przeżywszy 17 lat.

Podziel się cytatem

Urodził się Mińsku Litewskim w patriotycznej, polskiej, inteligenckiej rodzinie. Był aktywnym harcerzem, marzył o pójściu do polskiego wojska, czemu kategorycznie sprzeciwiali się rodzice. W 1920 r., w obliczu bezpośredniego zagrożenia ojczyzny przez Rosję Sowiecką, mimo sprzeciwu rodziców, zrealizował swoje pragnienie. Wstąpił do 201. Ochotniczego Pułku Szwoleżerów. 2 sierpnia niespełna 18-letni ochotnik wraz z innymi został wysłany na front w kierunku Siedlec. Po trzydniowym pobycie na froncie wziął udział w walkach osłonowych i w szarży konnej pod wsią Zembrów. Ciężko ranny w brzuch, umarł po kilkugodzinnych męczarniach. W opracowaniach opisujących działania ochotniczego 201. Pułku Szwoleżerów znajduje się następujący obraz tych wydarzeń.

Poległ w obronie ojczyzny

„...Tymczasem 6 sierpnia 2. i 3. szwadron pod dowództwem dowódcy pułku, po przejściu na południowe skrzydło grupy tworzone przez 17 DP, po nocnym marszu stanął o świcie na skraju lasu pod Zembrowem. Wydarzenia tutaj zaczęły rozgrywać się z dużą szybkością. Na początku pluton z chorążym Kochmanem zaskoczył i przegonił z Zembrowa oddział nieprzyjaciela liczący 50 żołnierzy. Wzięto wówczas 18 jeńców. Nocą nastąpił odwrót naszych wojsk na linię rzeki Kosówki, a rozkaz o tym doszedł do dowódcy pułku z 12-godzinnym opóźnieniem, ponieważ goniec zagubił się po drodze. Skutkowało to otoczeniem pułku pod Zembrowem przez Rosjan, a ich kawaleria zagarnęła tabory bojowe w Ratyńcu na tyłach pułku...”. Wtedy właśnie został ranny i umarł Michał Demidecki-Demidowicz.

Po zwycięskiej wojnie z Rosją Sowiecką towarzysze broni z 201. Pułku Szwoleżerów ufundowali w warszawskim kościele garnizonowym (obecnie katedra polowa) tablicę pamiątkową z nazwiskami poległych, którą 2 kwietnia 1922 r. poświęcił biskup polowy gen. dyw. Stanisław Gall. Tablica została zniszczona w czasie II wojny światowej, ale odtworzono ją i odsłonięto 8 maja 1973 r. Tablica z nazwiskiem Michała Demideckiego-Demidowicza i innych uczniów poległych w latach 1915-20 znajdowała się też w budynku szkoły Kazimierza Kulwiecia.