Gdy w 1986 roku biskupi brazylijscy podjęli sprawę "wyzysku «świętej ziemi rdzennej ludności» Amazonii, teologia wyzwolenia liczyła swych męczenników także wśród jezuitów, a w 1993 zorganizowano pierwsze spotkanie na szczeblu kontynentalnym, które wysunęło problem teologii rdzennej ludności ('theologia indorum' to określenie dominikanina de Las Casas!)".

Wracając do podróży Franciszka Melloni stwierdził, że tamto spotkanie odbyło się „zaledwie ćwierć wieku przed wypowiedzią papieża z Ameryki Łacińskiej, który - kierując się ideami pochodzącymi również od księdza rdzennego pochodzenia Eleazara Lopeza Hernandeza - uznał mieszkańców Amazonii za naród i Kościół, mające własną podmiotowość i zasługujące na własny synod”. „Franciszek Amazoński” stał się ich rzecznikiem, zakończył swoje uwagi włoski publicysta.