– W 1979 r. Polska, Europa i świat odrodziły się, i to jest najważniejsza rola pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny – powiedział, otwierając konferencję, dr Ryszard Stefaniak, zastępca prezydenta Częstochowy.

Część wykładową prelekcją pt.: „Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II filarem polskiej wolności” rozpoczął dr Andrzej Sznajder, dyrektor katowickiego oddziału IPN. W swoim wystąpieniu omówił znaczenie pielgrzymki dla Europy Wschodniej i przytaczał najważniejsze fragmenty przemówień Jana Pawła II z tego historycznego wydarzenia. – Najbardziej poruszył mnie zupełnie nowy sposób opowiedzenia historii Polski, począwszy od zdania z homilii na placu Zwycięstwa: „Nie sposób zrozumieć dziejów narodu polskiego, tej wielkiej tysiącletniej wspólnoty (...) bez Chrystusa”. A w szkole uczono nas przecież, że tysiącletnie dzieje Polski to nieustanny marsz z feudalizmu do socjalizmu i komunizmu – powiedział dr Sznajder. – Kluczem do zrozumienia przesłania papieskiego jest słowo „dziedzictwo” rozumiane jako 1000-letnia historia i duchowe treści nagromadzone przez pokolenia, które nie są obciążeniem, ale czymś, co trzeba zachować, pomnożyć i przekazać dalej – dodał prelegent. Dr Sznajder przedstawił również, jak pierwszą pielgrzymkę Papieża do ojczyzny relacjonowała zagraniczna prasa i jak podsumowali ją historycy. – Ta wizyta legła u podstaw przemian, które zaczęły się w 1980 r. – podkreślił.

Dr hab. Beata Obsulewicz-Niewińska, prof. KUL, zaprezentowała temat: „Przemówienia Jana Pawła II wkładem w kształt współczesnego języka polskiego”. Ks. dr hab. Marian Duda wygłosił wykład pt.: „Pielgrzymka niosąca nadzieję”, a ks. dr hab. Zdzisław Struzik, dyrektor Instytutu Jana Pawła II w Warszawie, mówił o programie wychowawczym Papieża Polaka.

Konferencję prowadziła Dorota Kawka, metodyk historii w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Częstochowie. Jako uczennica VII klasy szkoły podstawowej była świadkiem wizyty Papieża na Jasnej Górze. – Uczestniczyłam we Mszy św. na placu przed Szczytem. Stałam po lewej stronie. Doskonale pamiętam to miejsce i przejazd Papieża przez Aleje Najświętszej Maryi Panny. Nie było wtedy żadnych barierek, tylko liny porozciągane między drzewami. Można było podejść blisko samochodu, w którym jechał Papież – wspominała w rozmowie z „Niedzielą”.

W drugiej części odbywały się warsztaty dla nauczycieli historii, języka polskiego, wychowawców i katechetów. Te ostatnie poprowadził ks. dr Mariusz Sztaba. – W 1979 r. miałem 9 lat, więc pamiętam tylko euforię. Kiedy jednak wracam do słów Papieża, widzę, że była to bardzo przemyślana pielgrzymka. Jan Paweł II wygłosił niezwykłe przemówienia, które po 40 latach wcale się nie zestarzały. Na tym polega wyjątkowość Wojtyły i Ewangelii, która jest wyzwaniem dla kolejnych pokoleń – powiedział „Niedzieli” ks. dr Sztaba. Jak dodał, odczytywanie znaczenia pierwszej papieskiej pielgrzymki do Polski to powrót do źródeł. – Jan Paweł II zaprezentował teologię narodu polskiego. Pokazał, że ten naród ma korzenie i jest chrześcijański. Mówił również o chrzcie i bierzmowaniu Polski. To niesamowite słowa i wydarzenia, do których trzeba wracać, żeby dzisiaj odnaleźć się na nowo jako Polak i chrześcijanin – zaznaczył ks. dr Sztaba.

Warsztaty prowadzili również: Krzysztof Kasprzyk – filmowiec i dokumentalista historii Częstochowy, prof. Adam Regiewicz z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie oraz Michalina Jankowska – dyrektor Instytutu Prymasowskiego w Warszawie.

Honorowy patronat nad konferencją objęli metropolita częstochowski abp Wacław Depo i prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk.